Kayseri çevresindeki en eski yerleşim alanı, şehrin 20 km kuzey doğusunda bulunan Kaniş Höyüğüdür. M.Ö. 2800 tarihinden Hellenistik Çağa kadar önemini koruyan merkezde, eski Tunç Devri, Asur Ticaret Kolonileri ve Hitit Çağları’na ait bir çok belge bulunmuştur.

Kaniş’in önemini kaybetmesinden sonra, bölgenin kutsal dağı kabul edilen Argaios'un (Erciyes) kuzey eteğindeki Mazaka ön plana çıkmıştır. Kimmerler'in Asur ve Lidyalılar tarafından Anadolu’dan atılmaları ile Mazaka, Lidya ve Med hakimiyetine girmiş ve devrin önemli ticaret merkezi olmuştur. 

Orta Anadolu’nun en yüksek doruğu olan Erciyes dağı (3916m.) Kayseri ilinin hemen güneyinde yükselir. Erciyes Dağı, sönmüş genç bir volkan dağdır. Üzerinde birçok volkan konisi bulunur. Dağın yüksek kısımları yılın her mevsiminde kalıcı karlarla örtülüdür. Dağın kuzeyinde ise 1km. uzunlukta bir dağ buzulu mevcuttur. Krater, dış kuvvetlerle parçalanmış ve dorukta birkaç tane sivri belirmiştir. Dağın doruğunda kaya sütunlar arasında , Bizans rahiplerinin ayin yeri olarak kullandıkları ilginç bir mağara vardır.